Cử nhân Đặng Huy Dư (1808 – 1831), có thời gian làm quan 23 năm, trong đó có 9 năm giữ chức quan quan đầu huyện, 17 năm làm quan về giáo dục. Ông đỗ cử nhân khoa thi 1807 tại văn miếu trấn Hải Dương. Sĩ tử thi khoa này, cỡ hàng ngàn, người đỗ cỡ hàng chục.
Có 12 văn bản gốc về Cử nhân Đặng Huy Dư, hiện lưu tại dòng họ Đặng, thôn Chi Đoan xã Cộng Hòa, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Gồm: 8 bản Chiếu mệnh; 1 bản Thị ; 2 bản Đình thần; 1 bản Bộ Lại.
Văn bản thuộc loại hành chính: điều động, bổ nhiệm chức quan, kỷ luật, khen thưởng. Do Vua trực tiếp ban hành, hoặc đình thần, Bộ Lại theo ý chỉ của vua soạn thảo, đều được đóng dấu “sắc mệnh chi bảo”, ấn của Bộ Lại, Đình thần. Văn bản có niên đại của cổ vật, theo Luật Di sản văn hóa.
Những văn bản này viết trên giấy dó, có độ dày như giấy in dập văn bia hiện Viện Nghiên cứu Hán Nôm đang dùng. Độ mịn và mặt giấy không có chỗ dày chỗ mỏng thì nay không bằng. Những dấu triện “Sắc mệnh chi bảo, dấu Bộ Lại, dấu đình thần”, của 2 triều vua, Gia Long, Minh Mệnh đều đóng đúng vị trí chữ viết, khoảng cách cân đối. So với những văn bản gốc của tiến sỹ Đặng Trần Chuyên, thời Tự Đức (1848 – 1883), chất liệu giấy đã khác. Nó như giấy sắc phong thần.
Chúng tôi giới thiệu văn bản bổ nhiệm: Gia Long năm thứ 7 (1808), tháng 10, ngày mồng 5.
Phiên âm:
Thị
Hải Dương trấn Nam Sách phủ chí Linh huyện Chi Điền xã, Đặng Huy Dư pha hữu văn học, Đinh Mão khoa dự trúng Hương cống, thăng vi Hưng Nhân huyện Tri huyện. Dư Ngọc tử hiệp dữ đồng nhiệm viên quản tri huyện nội từ tụng cập thôi đốc tiền lương chư vụ, hệ hữu quan trọng sự thể thính tòng Sơn Nam Hạ trấn quan tài lí chí, như hạt nội thảng hữu đạo tặc thiết phát nghi báo tri quản phủ viên sai binh cầm chế dĩ an địa diện, giá nghi bỉnh tâm thanh thận lị sự công bình dĩ xứng sở nhiệm, nhược quyết chức phất kiền ? hữu quốc pháp tại tư thị.
Gia Long thất niên thập nguyệt sơ ngũ nhật
Dịch nghĩa:
Chỉ thị cho Đặng Huy Dư, xã Chi Điền, huyện Chí Linh, phủ Nam Sách. Là người có văn học. Năm Đinh Mão (1807), dự thi (hương) trúng (học vị) Hương cống. Nay thăng chức Tri huyện huyện Hưng Nhân. Dư Ngọc Tử (4) (có trách nhiệm) cùng các viên quan (thuộc) tri huyện quản lý các việc đơn từ, kiện tụng, và đốc thúc thu tiền, lương thực và các việc quan trọng. Phải chấp hành quan trấn Sơn Nam Hạ mà xử lý. Có trộm cướp, phải báo cho quan phủ phụ trách quân sự đến bắt để giữ yên địa phận quản lý. Làm việc phải giữ lòng ngay thẳng, trong sáng, xem xét công bằng, để xứng với chức vụ được giao. Lười biếng sai sót sẽ có quốc pháp trị tội.
Hãy tuân theo chỉ thị.
Gia Long năm thứ 7 (1808), tháng 10, ngày mồng 5.
Đặng Văn Lộc
Nguồn: https://www.facebook.com/dangvanloc.haiduong)
